Kwas D-asparaginowy (ang. D-Aspartic Acid, DAA, D-AA lub D-Asp) to częsty komponent suplementów diety dla sportowców, a zwłaszcza boosterów testosteronu czy też boosterów hormonalnych. DAA to związek chemiczny należący do grona aminokwasów endogennych, gdyż stanowi enancjomer kwasu L-asparaginowego (L-Asp) – aminokwasu uczestniczącego w procesie syntezy różnorodnych białek.
Co to jest DAA (kwas D-asparaginowy)?
DAA jest związkiem chemicznym, który powstaje na drodze endogennej syntezy w organizmie człowieka wskutek racemizacji kwasu L-asparaginowego. Oprócz tego kwas D-asparaginowy może być dostarczany wraz z codzienną dietą, gdyż występuje w niektórych produktach spożywczych m.in. szparagach, mięsie drobiowym, rybach czy trzcinie cukrowej. DAA zyskał popularność w sportowej suplementacji dzięki swoim właściwościom, które dotyczą oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy i gospodarkę hormonalną.
Działanie i właściwości DAA (kwas D-asparaginowy)
Przede wszystkim DAA oddziałuje na wszystkie elementy osi podwzgórze-przysadka mózgowa-gonady (ang. Hypothalamic-Pituitary-Gonadal axis, HPG). Wskutek gromadzenia się kwasu D-asparaginowego w strukturach wchodzących w skład HPG może powodować wzrost produkcji testosteronu i hormonu luteinizującego. Oprócz tego DAA przypisuje się potencjalnie korzystny wpływ na siłę i wydolność fizyczną, co jest możliwe wskutek wzrostu dostępności neuroprzekaźników jak dopamina (hormon szczęścia) – neurotransmitera regulującego poziom energii i motywacji do codziennego działania.
Niemniej jednak powyższe założenia są w głównej mierze oparte na badaniach przeprowadzonych na zwierzętach. Liczba badań naukowych na ludziach jest ograniczona i większość z nich została przeprowadzona na niewielkich grupach uczestników.
Skutki uboczne i działania niepożądane DAA (kwas D-asparaginowy)
Wedle badań na modelu zwierzęcym stosowanie kwasu D-asparaginowego nie powoduje toksycznego działania. Natomiast tylko jedno badanie przeprowadzone na ludziach pokazało, że 2 z 20 uczestników zgłosiło skutki uboczne (ból głowy, drażliwość, nerwowość, wzmożenie akcji serca) w trakcie przyjmowania D-AA. Niemniej jednak warto zaznaczyć, że te same działania niepożądane odnotowane u jednej osoby z grupy kontrolnej (placebo).
Dawkowanie DAA (kwas D-asparaginowy)
D-AA jest przeznaczony do codziennego stosowania. Natomiast standardowa dawka oscyluje w granicy 2000-3000 mg/dobę. W badaniach naukowych wykorzystywano różnorodne (tj. cykliczne i ciągłe) protokoły suplementacji kwasu D-asparaginowego.
DAA (kwas D-asparaginowy) – zastosowanie i oczekiwane korzyści
-
- Budowanie masy mięśniowej
-
- Polepszenie wydajności ćwiczeń
-
- Regulacja aktywności hormonalnej
-
- Wsparcie libido i sprawności seksualnej
-
- Oddziaływanie na układ nerwowy (np. poprawa nastroju)
-
- Poprawa zdolności wysiłkowych (siła, wydolność fizyczna, wytrzymałość)
Podsumowanie DAA (kwas D-asparaginowy)
| Polska nazwa | Kwas D-asparaginowy |
|---|---|
| Inne nazwy | DAA, D-Asp, D-aspartic Acid, D-AA, D-aspartate, D-Asp |
| Numer identyfikacji CAS | 1783-96-6 |
| Klasyfikacja | Suplement diety (booster testosteronu) |
| Kategoria | Aminokwasy, Libido, Sprawność Seksualna, Siła, Testosteron, Układ Hormonalny, Masa mięśniowa |
| Przeznaczenie | wzrost libido, poprawa sprawności seksualnej, poprawa kondycji fizycznej, regulacja aktywności układu hormonalnego, oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy |
| Czy składnik jest uznawany za doping? | Nie, DAA nie jest substancją klasyfikowaną jako środek dopingujący i nie znajduje się na liście WADA. |
DAA (kwas D-asparaginowy) – bibliografia i źródła naukowe
- D‧ Aniello, Antimo, et al. „Occurrence of D‐aspartic acid and N‐methyl‐D‐aspartic acid in rat neuroendocrine tissues and their role in the modulation of luteinizing hormone and growth hormone release.” The FASEB Journal 14.5 (2000): 699-714.
- D’Aniello, Autimo, et al. „Involvement of D-aspartic acid in the synthesis of testosterone in rat testes.” Life sciences 59.2 (1996): 97-104.
- D’Aniello A, Giuditta A. Presence of D-aspartate in squid axoplasm and in other regions of the cephalopod nervous system. J Neurochem. 1978 Oct;31(4):1107-8.
- Man, Eugene H., et al. „Accumulation of D-aspartic acid with age in the human brain.” Science 220.4604 (1983): 1407-1408.
- Nagata, Yoshiko, et al. „D-Aspartate stimulation of testosterone synthesis in rat Leydig cells.” FEBS letters 444.2-3 (1999): 160-164.
- Topo, Enza, et al. „The role and molecular mechanism of D-aspartic acid in the release and synthesis of LH and testosterone in humans and rats.” Reproductive Biology and Endocrinology 7.1 (2009): 120.
- Willoughby DS, Leutholtz B. D-aspartic acid supplementation combined with 28 days of heavy resistance training has no effect on body composition, muscle strength, and serum hormones associated with the hypothalamo-pituitary-gonadal axis in resistance-trained men. Nutr Res. 2013 Oct;33(10):803-10.
